XML Nedir? Neden ve Nasıl Kullanılır? Her Yönüyle XML Rehberi

XML Nedir?

EXtensible Markup Language (Genişletilebilir İşaretleme Dili) ifadesinin kısaltması olarak kullanılan XML kısaca web sayfalarında kullanılan bir belge biçimlendirme dilidir.

Bu yazıda tüm temel bilgileri görerek XML nedir, ne amaçla ve nerede kullanılır sorularına cevap arayacağız. Daha teknik detaylar için XML Dosyası ve Söz Dizimi Kuralları yazısına bakabilirsiniz.

XML bilgiye erişme ve verileri kullanma, depolama, iletme ve görüntüleme işlemlerini kolaylaştırmak için kullanılan metin tabanlı bir biçimlendirme dilidir. Platformlardan ve sistemlerden bağımsız olacak şekilde tasarlanmıştır.

Daha detaylı açıklamalara girmeden önce buradaki genel tanımı daha iyi açıklayabilmek için öncelikle markup language yani işaretleme dili nedir bilinmesi faydalı olacaktır.

Markup Language (İşaretleme Dili) Nedir?

İşaretleme bir metnin nasıl gösterilmesi gerektiğini veya ne anlama geldiğini göstermek için ilgili birimlerin veya sistemlerin işlemesi için yapılan ek açıklama demektir. Bunu metin belgelerinin işlenmesi ve görüntülenmesinden önce yapılan düzenleme talimatı olarak düşünebiliriz.

İşaretleme bir dizi açıklama ve sembollerle bir belgedeki metnin işlevini tanımlamak için yapılan açıklamadır. Mesela başlık kısmına “bu bir başlık”, sayfa sayısına “sayfa sayısı 15”, silinmesi gereken alana “bu kısım silinecek” açıklamaları girilen bir metne bu açıklamalarla farklı işlev kazandırılabilir. (Ayrı bir bilgi olarak; buradaki “markup” kelimesi Türkçe’de tam olarak “derkenar” kelimesine karşılık geliyor diyebiliriz.)

İşaretleme dili de elektronik bir belgeye etiketler vasıtasıyla açıklama eklemek için kullanılan uygulamadır. Yani işaretleme dili bir belgede metnin ayırt edilebilmesini sağlayan, eklenen etiketlere göre farklı bir anlam kazandıran, ek açıklama için kullanılan bir sistemdir. Kısaca metni talimatlarla ayırmak için ve farklı özellik kazandırmak için kullanılan yöntemdir.

Dijital medya öncesinde editörlerin, yazarların belgelerin düzenlenmesi için ilgili kısımlara el yazısıyla kendi talimatlarını ve notlarını ekledikleri çalışma, işaretleme dilinin geliştirilmesiyle birlikte etiketlendirilerek yapılmaya başlandı. Gelişimiyle birlikte Web’de farklı amaçlarla kullanılarak özel bir yere sahip oldu. Örnek olarak el yazısıyla etiketlenmiş aşağıdaki metin bir paragraf olarak işaretlenmiş:

İşaretleme Dili ve XML Nasıl Ortaya Çıktı?

Elektronik ortamda çok geniş kullanım alanı olan ve hem insanların okuyabileceği hem de makinelerin okuyabileceği şekilde tasarlanan XML’nin kökeni 1960’ların sonunda IBM’de ortaya çıkarılan GML’ye (Generalized Markup Language) yani Genelleştirilmiş İşaretleme Dili’ne dayanmaktadır.

1969 yılında, IBM’de araştırmacı olarak çalışan Charles Goldfarb, hukuk firmaları için tasarlanan basit bir belge yönetim sistemi üzerinde çalışırken çok fazla belgenin işlendiği bir ortamda Edward Mosher ve Raymond Lorie ile birlikte metin düzenleme, biçimlendirme ve alt sistemlerin bilgi alması için bir işaretleme dili ortaya çıkarır. Bu işaretleme dili sayesinde metinleri etiketleyerek ek açıklamalar kazandırabiliyordu, adı da Generalized Markup Language (GML) –Genelleştirilmiş İşaretleme Dili oldu.

Aslında sonradan yaptığı açıklamaya göre ismi bu şekilde koymalarının sebebi kısaltmanın kendi soy isimlerinin baş harflerinden oluşmasıydı. Goldfarb metin etiketleme, veri modelleme ve meta dil için “işaretleme dili” terimini kullandı. Goldfarb, ortaya çıkardığı bu fikirle “işaretleme dilinin babası” olarak görülmektedir.

GML genel bir işaretleme imkânı sağlayan kapsamlı ilk yenilikti. Bu gelişmeyle birlikte ilk defa tanımlı etiketler kullanılıyordu. Sistem kendi işaretleme/biçimlendirme terimlerimizi tanımlamamıza izin veriyordu. Ayrıca kullanıcıların hangi işaretlemeyi/biçimlendirmeyi seçebileceğine de olanak sağlıyordu. 1970’lerde, metin yönetimi sistemi olarak GML çok tutuldu ve destek gördü.

Peki SGML nedir? Goldfarb GML’nin hem insanlar hem de makineler tarafından okunabilir olacak şekilde yapılandırılması gerektiğini de düşünüyordu. IBM’deki çalışmalarına devam etti. 1974’te birçok insanın desteğiyle dilin bir sonraki sürümü olan Standardized Generalized Markup Language (SGML) – Standart Genelleştirilmiş İşaretleme Dili doğdu.

SGML, CERN’de de 1984 yılından itibaren belgeleme konusunda yaygın olarak kullanıldı. Üzerinde yapılan çalışmalarla birlikte uluslararası bir standart haline gelmesi için ISO’ya taşındı. Sonunda Kasım 1986’da bir ISO standardı oldu (SGML; ISO 8879:1986).

SGML

SGML nedir? SGML (Standardized Generalized Markup Language) – Standart Genelleştirilmiş İşaretleme Dili, belirli bir amaç için bir işaretleme dili tanımlamak için tüm yöntemleri sağlıyordu. SGML’nin amacı, belgelerin yapılandırılmış etiketlerle işaretlenmesinde kullanılabilecek kelime hazinesi oluşturmaktı.

Aynı zamanda, bazı makineler tarafından okunabilir olacak şekilde düşünüldü. Ayrıca SGML’in kabul ettiği, izin verdiği etiketlerin yapısını tanımlamak için kullanılan Document Type Definition (DTD) adı verilen Belge Türü Tanımı da oluşturuldu. ISO bununla ilgili, belgeyi oluşturanın istediği sunum biçimini tanımlayan Belge Stili Semantiği ve Belirtme Dili (Document Style Semantics and Specification Language – DSSSL) adı altıda ayrı bir standart tanımladı (DSSSL; ISO/IEC 10179:1996).

Bir SGML dokümanı; doküman türü bildirimi, öğe, nitelik, yorum alanı ve içerikten oluşur. Bu yapı XML’de de görülecektir. SGML ile ilgili bazı İngilizce kaynaklardan da faydalanabilirsiniz: SGML ile ilgili W3C’ten özet bir kaynak için bu adresi; sıkça sorulan sorular ve diğer bilgiler için hazırlanan bu adresi inceleyebilirsiniz. Örnek bir SGML dokümanı da şu şekildedir:

Aynı zamanda Charles F. Goldfarb’ın SGML ile ilgili http://sgmlsource.com/ isminde bir adresi bulunmaktadır. SGML ile ilgili diğer detayları buradan inceleyebilirsiniz.

Web Nedir? XML’nin Gelişiminde Etkisi Nasıl Oldu?

SGML bir ISO standardı olduktan sonra SGML’nin en popüler uygulamalarından biri HTML (Hypertext Markup Language) olacaktı. HTML, 1989 yılında Web’in babası olarak da bilinen Tim Berners-Lee tarafından geliştirilmiştir.

Web, World Wide Web’in yaygın olarak kullanılan genel ifadesidir. WWW açılımı World Wide Web şeklindedir. Yani www de web’i ifade etmektedir. Web, internet üzerinden sunulan her türlü bilgi paylaşımının sağlandığı bilgi sistemidir. Kaynaklar web sayfası olarak internet üzerinden paylaşılır. Her sistem kendine özgü web uygulamasını geliştirerek servis edebilir.

İlk Web Sitesi

İlk web sitesi 6 Ağustos 1991’de yayınlanmıştır. Bu ilk web sayfası adresi de http://info.cern.ch/hypertext/WWW/TheProject.html şeklindedir.

Web’in gelişiminden bu yana HTML bir şekilde çok tutuldu. Birçok yönden hızlı bir şekilde benimsendiği ve yaygınlaştığı için bu durum genişletilebilir olmasına engel oldu. Çünkü bunu kullanan işletmeleri etkileyecekti. Yani bu durum XML’nin ortaya çıkmasına öncülük etmiştir.

HTML Nasıl İlham Kaynağı Oldu?

HTML günümüzde bir sunum teknolojisi olarak yani verinin nasıl gösterileceğine dair halen popüler bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak HTML genel amaçlı bir veri depolama formatı olarak uygun görülmez. HTML’nin web tabanlı uygulamalarda belge transferi konusunda yeterli olmaması, kendi popülaritesinin kurbanı olması ve yaygın bir şekilde kullanılarak çok başarılı olması genişletilebilir bir dil için ilham kaynağı olmuştur.

SGML Neden Tutulmadı ve XML Ne Zaman Ortaya Çıktı?

SGML’de çok fazla yönerge vardı, güçlü olmasına karşın karmaşık bir yapısı da vardı. Dolayısıyla sadeleştirme ihtiyacı da bulunuyordu. Bu ihtiyacın ortaya çıkardığı istekle, hem bu işlevselliği koruyup hem de SGML’yi karmaşık yapan bazı işlevleri kaldırarak sadeleştirilmiş ve esnek bir işaretleme dilinin standartlarını belirlemek amacıyla Dünya Çapında Ağ Birliği – W3C (World Wide Web Consortium) tarafından bir kurul oluşturuldu. Nihayetinde 1996’da Sun Microsystems’den Jon Bosak başkanlığında W3C SGML Çalışma Grubu tarafından belge işaretlemesi için onaylı bir standart olarak XML ortaya çıkarıldı.

XML Yapısı Nasıldır?

XML en çok bilinen işaretleme dillerinden biridir. Farklı işaretleme dili tanımlamak için kullanılan “işaretleme dili üreteci”dir. Standart bir şekilde kendi yapınızı tanımlayabilirsiniz ve dosyayı ayrıştırmak için herhangi bir XML parser adı verilen uygulamalar kullanabilirsiniz. XML parser kısaca gelen doküman üzerinde okuma yazma yapabilen ayrıştırıcı uygulamalara verilen isimdir.

Peki XML tam olarak neye benziyor ve yapısı tam olarak nasıl? Temel olarak XML dokümanı (dosyası ya da belgesi olarak da ifade edebiliriz) “<” ve “>” işaretleri arasında yazılan başlangıç etiketiyle; “<”, “>” ve aradaki “/” işareti ile oluşturulan bitiş etiketinin arasında bulunan verilerin oluşturduğu öğelerin belirli bir düzende olduğu metin dosyasıdır. Öğeler iç içe geçerek ağaç yani XML tree yapısını oluşturur. Genel amacı verinin yani metnin ne olduğunu tanımlamaktır. Örneğin bu yapıda ileti altında ad, e-posta ve mesaj gibi bilgileri aşağıdaki gibi gösterebiliriz:

Burada “ileti” kök öğedir (root element). Altındaki bilgiler de onun alt öğeleri yapraklarıdır (leaves). Buradaki ilk veri “ad” öğesidir. Bu belgeyi kullanacak istemci yani client, verinin ne olduğunu bu etiketler sayesinde bilir ve bu bilgiye dayanarak bu veriyi kullanır.

XML’yi Oluşturan Yapı Taşları

XML’yi oluşturan temel alanlar şunlardır:

• Bildirim (Declaration)
• Etiket (Tags) ve Öğeler (Elements)
• Öznitelikler (Attributes)
• Referanslar (References)
• Metin (Text)
• Yorumlar (Comments)
• Ad Alanları (Namespaces)

Bu alanların ne olduğunu, özelliklerini ve diğer açıklamaları tüm detaylarıyla XML Dosyası ve XML Söz Dizimi Kuralları yazısında inceleyebilirsiniz.

XML’nin en büyük özelliklerinden biri düz metin dosyası olarak okunabilirken aynı zamanda sistemler tarafından da işlenebilmesidir. Oluşturulan dokümanlar beklendiği gibi iyi biçimlendirilmiş (well formed) ise makineler yani sistemler tarafından okunarak işlenebilir. Dolayısıyla dokümanların well formed olması yani beklenildiği gibi bir yapıya sahip olması beklenir, bu da XML belgesi için kilit noktalardan biridir diyebiliriz.

Well formed yani iyi biçimlendirilmiş XML dokümanı tam olarak nedir? XML’nin 1.0 sürümüyle birlikte gelen sahip olduğu söz dizimi ve kuralları vardır. Bu kurallara bağlı kalan XML dokümanları well formed dokümanlar olarak adlandırılır. Söz dizimi için temel kurallar da aynı şekilde XML Dosyası ve XML Söz Dizimi Kuralları yazısında bulunmaktadır.

Ayrıca schema ve belge türü tanımı (Document type definition, DTD) konularının da altını çizmek gerekiyor. Bu iki tanım kullanılarak bir doküman “validate” edilebilir yani doğrulanabilir. Bu konuları da XML schema (XSD) ve belge türü tanımı (Document type definition, DTD) yazılarımızda inceliyoruz.

XML’nin Özellikleri

» XML bir meta işaretleme dilidir. Bu şu demektir; herhangi bir uygulama için verinin içeriğini ve içerdiği veri tiplerini tanımlayacak özel bir işaretleme dili tanımlanabilir. Çünkü XML bir uygulamaya özel işaretleme dili oluşturulan meta dildir. Bunun için SportsML veya CML örneklerini inceleyebilirsiniz. Siz de özel XML uygulamalarını oluşturabilirsiniz.

» Platformdan ve sistemlerden bağımsız olduğu için işletim sistemi ne olursa olsun, XML kullanacak şekilde oluşturulmuş her program, yani XML parse edebilen her program içeriğini okuyup işleyebilir.

» Hem insanların okuyabileceği hem de makinelerin okuyabileceği şekilde tasarlanmıştır.

» Bilgi depolama ve iletimi için sağlam ve dayanıklı bir format sağlar. Kanıtlanmış standartlar sayesinde sağlamdır, bu sayede de test edilip doğrulanabilir.

» Metin ve bilgilerin veri tabanlarında ve internet üzerinden paylaşımını kolaylaştırır.

» Belge türü ve schema ile belgede gerekli kurallar tanımlanabilir. Document Type Definition (DTD) adı verilen belge türü kavramı şudur: Oluşturulacak dokümanların istenilen formatta oluşturulabilmesi için belgelerin de türlere sahip olduğu kabul edilir. Belge türünde gerekli kurallar tanımlanır ve XML dokümanı hangi DTD’yi kullanacağını kendi içerisinde belirtir. XML Schema da aynı şekilde yapısal ve içerikle ilgili kuralların bildirilmesi amacıyla kullanılabilir.

» HTML (HyperText Markup Language) ve XML’nin temel farklarından biri, her ikisinde de etiket kullanılmasına rağmen HTML verinin görünümünü tanımlarken XML verinin ne olduğunu tanımlar. Birbirlerinin yerine kullanılamaz. Bununla birlikte HTML etiketleri içerisine XML verileri yerleştirilebilir.

» Öğelerde tanımlama oldukça esnek olmakla birlikte birçok açıdan da oldukça katıdır. Etiketlerin nereye yerleştirilebileceğini, neye benzemesi gerektiğini, hangi eleman adlarının uygun olduğunu, özelliklerin elemanlara nasıl eklendiğini ve benzeri kuralları söyleyen bir dilbilgisi sağlar. HTML ise ufak hataları çoğunlukla görmezden gelir ama XML’de boşluk karakteri dâhil her karakter önemlidir! Hiçbir hataya izin vermez.

» Önceden tanımlanmış sabit etiketlere ve yapıya sahip HTML ile ortak özelliklere sahip birçok ortak nokta olsa da genişletilebilir (extensible) olarak ifade edilmesinin sebebi sabit etiketlere bağlı kalınmaması, istenilen şekilde yeni etiketlerin oluşturulabilmesidir. Yani HTML’in kullandığı etiketler önceden belirlenmiştir, XML ise verilerin yapısını açıklamak için ihtiyacımız olan her etiketi oluşturmamıza izin verir. HTML etiketlerinin neler olduğunu incelemek isterseniz buradan HTML etiket listesine ulaşabilirsiniz.

XML Ne Değildir?

» Bir programlama dili değildir. Yani derlenmez. Aslında bunlar sadece metin dosyalarıdır.

» Web sayfalarının gösterimi için kullanılan bir uygulama değildir. Ancak etkileşimle sayfalar oluşturmamıza, bu sayfaları özelleştirmemize ve başka konularda oldukça yardımcı olur.

» Veri saklama amacıyla kullanılabilme özelliğine sahip olsa da bir veri tabanı değildir. MSSQL, Oracle veya MySQL gibi veritabanı sistemleri yerine geçmez.

» Bir ağ protokolü değildir. HTTP, FTP veya başka bir protokol kullanılarak ağ üzerinden gönderilen veriler aynı biçimde kodlanmış olabilir ancak bu veriyi taşıma işlemini farklı bir yazılım yapmaktadır.

XML’nin Tasarım Hedefleri

1. İnternet üzerinde doğrudan kullanılabilir olmalıdır.
2. Çok çeşitli uygulamaları destekleyebilmelidir.
3. SGML ile uyumlu olmalıdır.
4. XML belgelerini işleyen programları yazmak kolay olmalıdır.
5. İsteğe bağlı özelliklerin sayısı minimum olmalı veya ideal olarak hiç olmamalıdır.
6. XML belgeleri okunabilir ve açık olmalıdır.
7. XML tasarımı hızlı bir şekilde hazırlanabilmelidir.
8. Tasarımı biçimlendirilmiş ve özlü bir şekilde olmalıdır.
9. XML belgelerinde oluşturulması kolay olmalıdır.
10. XML belgelerinde anlam belirsizlikleri olmamalıdır.

Bu tasarım hedeflerine ve diğer tüm detaylara W3C Recommendation On XML adresinden ulaşılabilir. Bu çalışma grubu tasarım için e-posta ve haftalık telekonferanslarla yaptığı çalışmalar sonucu ilk taslağı Kasım 1996’da oluşturdu ve bir konferansta aktarıldı. 10 Şubat 1998 tarihinde de XML v1.0 W3C’nin bir tavsiyesi olarak tanıtıldı. Bu çalışma grubuyla ilgili detaylı bilgilere bu adresten ulaşabilirsiniz.

XML Dosyası

XML dosyası aslında sadece bir metin dosyasıdır. Dolayısıyla herhangi bir metin editörü veya web tarayıcı ile açılabilir, düzenlenebilir. Office programları veya geliştirme ortamları ile de direkt açılabilir. Ayrıca online olarak birçok görüntüleyici ve düzenleyici editörler de kullanılabilir. XML uzantısı “.xml” şeklindedir yani XML formatı için “.xml” dosya uzantısı kullanılmaktadır.

Dosyaların ihtiyaç olduğu takdirde farklı bir biçime dönüştürmek (conversion) mümkündür. XML metin tabanlı olduğundan en basit yol olarak herhangi bir metin editörü kullanarak metin dosyasına dönüştürebiliriz. PDF, CSV, XSD, JSON gibi farklı biçimlere dönüştürmek için (ya da tam tersi farklı biçimdeki dosyaları XML’ye dönüştürmek için) farklı yöntemler mevcuttur ama en basit yöntem olarak çevrimiçi (online) web siteleri kullanabilirsiniz.

XML Uygulaması

XML, uygulama özelinde işaretleme dilleri tasarlamak için kullanılan bir meta işaretleme dilidir. Her XML tabanlı işaretleme diline de XML uygulaması denir. Örneğin kimyasal işaretleme dili (CML) bir XML uygulamasıdır. Her uygulamanın, doğal olarak söz dizimine bağlı kalarak, kendi semantiği ve kelime bilgisi vardır. Bu durum için insanların kullandığı lisanları örnek gösterebiliriz; insanın anatomisi ve beynin yapısı aynı olmasına rağmen kendi kelime dağarcığı ve dilbilgisi olan diller gibidir (ek bilgi; Peter Murray-Rust’ın Kimyasal İşaretleme Dili (CML) ilk XML uygulaması olabilir.)

XML Sürümleri

XML’nin v1.0 ve v1.1 olmak üzere 2 güncel sürümü vardır. İlk sürüm 1998’de tanımlanmıştır. O zamandan beri sürüm numarası verilmeden küçük güncellemeler geçilmiştir. Yapılan güncellemelerle ilgili daha detaylı bilgi için W3C’ye ait bu adreste inceleme yapılabilir. 26 Kasım 2008’de v1.0’ın 5. baskısı yayımlandı. İkinci sürüm olan v1.1 ise XML’nin bazı durumlarda kullanımının kolaylaştırılması amacıyla XML v1.0’ın 3. baskısı ile aynı zamanda 4 Şubat 2004’te yayımlandı.

XML v1.0, izin verilmeyenleri kullanamayacağımız katı bir isim tanımı sunarken, v1.1 farklı Unicode karakterli kullanmamıza izin vererek daha esnek olacak şekilde tasarlanmıştır. Yani Unicode 2.0’da tanımlanmayan karakterlere de izin verir.

Ancak çok spesifik diller ve bunlara ait spesifik karakterleri kullanma ihtiyacı yoksa v1.1’in kullanılması önerilmez. Aksi takdirde bunun yararından çok zararı olacaktır çünkü v1.1 yaygın olarak kullanılmamaktadır. Ek olarak bunun v1.0 için errata kümesi yerine yeni bir sürüm numarası ile gösterilmesinin sebebi “well-formed” olarak adlandırılan XML belgelerinin bundan etkilenecek olmasıdır.

XML’nin Yaygınlaşma Süreci

XML’nin ilk çıkışı 1996’da Sun Microsystems’daki teknoloji uzmanları tarafından yapılmasına rağmen Microsoft tanıtımında ve genel geçer kabul edilmesinde rol oynamıştı. O zamanlar Microsoft, Sun Microsystems firmasına ait Java programlama dilinin “write once, run everywhere” felsefesine karşı XML’yi alternatif olarak kullanmaya karar verdi. Microsoft ürün ve hizmetlerinin çoğuna XML’yi büyük ölçüde entegre etti. Ancak XML W3C tarafından kontrol edildiği için XML’nin benimsenmesi konusunda ortam vardı. Dolayısıyla günün sonunda XML sadece Sun, Microsoft, IBM gibi şirketlerde değil dünya çapında çok önemli oldu ve yaygınlaştı.

XML ile JSON Arasındaki Farklar

XML ve JSON’ın her ikisi de veri değişiminde kullanıldığı için sıklıkla karşılaştırılmaktadır. Bu makalede gördüğümüz üzere XML bir işaretleme dilidir ve SGML kökenlidir. JSON yani JavaScript Object Notation ise XML’ye alternatif olarak çıkarılmış, çoğunlukla veri aktarımı için kullanılan bir gösterim biçimidir. JSON JavaScript kökenlidir ancak JSON da farklı programlama dillerinde kullanılabilir.

JSON’ın ne olduğu ve XML ile aralarındaki farkların ne olduğuna dair daha detaylı bilgi için JSON Nedir? JSON ile İlgili Bilmek İstedikleriniz yazısını inceleyebilirsiniz.

XML ile İlgili Başka Bilinmesi Gerekenler

» XML tamamen ücretsizdir. Çok iyi bir desteği bulunmaktadır.

» SGML gibi, XML’nin kendisi aslında bir işaretleme dili değil bunu tanımlamanın bir yoludur. Aslında gördüğümüz dokümanları “XML” olarak adlandırılsa da aslında çoğu XML spesifikasyonlarıdır. Günümüzde işaretleme yöntemi olarak da bunun spesifikasyonu olarak da XML terimi kullanılmaktadır.

» HTML’den farklı olarak bir SGML’nin uygulaması değildir, SGML’nin bir dizi basit pratik yöntemidir. Yani o da bir SGML’dir. Yani sonuç olarak SGML ve XML meta dildir yani işaretleme dilini tanımlama yoludur; HTML, XHTML, HTML5 gibi diller de SGML’den türeyen uygulamalarıdır.

» DTD, XSD, Schematron ve RelaxNG gibi tanımlama dilleriyle daha da genişletilebilir. Daha sık kullanılan DTD ve XSD ile ilgili detaylı bilgi almak için ilgili yazıları inceleyebilirsiniz.

» Başta W3Schools olmak üzere farklı kuruluşların sertifika programları bulunmaktadır.

» XML dosyaları aynı zamanda düz metin dosyası gibi okunabildiği için göze daha hoş görünecek şekilde biçimlendirilebilir. Bunun için XML beautifier olarak bilinen uygulamalar kullanılabilir ya da daha kolay bir şekilde Notepad++ uygulaması da kullanılabilir.

» Javascript temelli JSON, XML’ye alternatif olarak geliştirilmiştir ancak JSON bir işaretleme dili değildir. Söz dizimi biraz daha farklıdır.

» Bu konuyla ilgili özellikler, tanımlamalar, teknolojiler, yenilikler ve yapılan konferanslar gibi bilgiler için W3C organizasyonuna ait adresi kullanabilirsiniz.

Bu yazıdan sonra XML dosyası nasıl oluşturulur, bağlı olduğu söz dizimi (syntax) kuralları nedir, declaration, tag, element, attribute, namespace nedir, tüm bu kavramların işlendiği XML Dosyası ve Söz Dizimi Kuralları yazısı ile devam edebilirsiniz.